De coöperatieve vennootschap is niet zomaar een juridische rechtsvorm. Coöperaties zijn er om mee vorm te geven aan een economie op mensenmaat. Om dit idee te verdedigen, werd in 1955 de Nationale Raad voor de Coöperatie (NRC) opgericht. Doel: de coöperatieve idealen verspreiden en in stand houden.
De NRC verenigt zo’n 600 coöperatieve vennootschappen en hun federaties die begaan zijn met de fundamentele waarden van de coöperatieve beweging. Als je in overeenstemming met de coöperatieve waarden werkt, kan je daarvoor door de Nationale Raad voor de Coöperatie erkend worden en er lid van worden.
Waarom voor een erkenning gaan?
Coöperaties die erkend zijn voor de NRC, genieten een aantal voordelen:
- Eerst en vooral: de NRC formuleert adviezen aan de bevoegde ministers (Economie, Justitie) over kwesties die coöperaties aanbelangen. Als lid van de NRC heb je de kans om mee te wegen op het beleid.
- Je kan tegelijk loontrekkende en bestuurder van je vennootschap zijn, want het sociaal statuut van werknemers kan van toepassing zijn op bestuurders die hun voornaamste activiteit wijden aan het dagelijks beheer van een erkende coöperatie.
- Belastingvrijstelling van een deel van de dividenden uitgekeerd aan vennoten die natuurlijke personen zijn. In principe is elke vennootschap onderworpen aan de inkomstenbelasting op het totale bedrag van haar winst, met inbegrip van de uitgekeerde dividenden (artikel 185, § 1, WIB 92).Met de inwerkingtreding van de programmawet van 25 december 2017, die het artikel 185 WIB 92 wijzigt, genieten de erkende coöperatieve vennootschappen van een uitzondering op de regel waarbij de uitgekeerde dividenden zijn begrepen in de belastbare basis van de uitkerende vennootschap.Concreet is deze uitzondering van toepassing op het gedeelte van de dividenden uitgekeerd aan de vennoten, natuurlijke personen, van de coöperatieve vennootschappen, erkend voor de Nationale Raad voor de Coöperatie, voor zover het bedrag van 800€ (aanslagjaar 2022, inkomsten 2021) (Aanslagjaar 2023, inkomsten 2022) niet wordt overschreden.Ook op de dividenden door erkende coöperaties dient roerende voorheffing ingehouden te worden. Deze roerende voorheffing kan via de aangifte in de personenbelasting worden teruggevorderd. In de regelgeving wordt geen onderscheid gemaakt tussen een erkende coöperatie of een “gewone” vennootschap.
- Je mag de titel ‘erkende coöperatie’ dragen en gebruiken op al je communicatiedragers van website tot visitekaartjes. Meer zelfs: de vennootschapswet verplicht erkende coöperaties aan de benaming van haar rechtsvorm op alle publieke stukken het woord “erkend” toe te voegen (afgekort als ‘erkende CV’).
- Als je een seminarie organiseert waarin de coöperatieve principes aan bod komen, dan kan je die activiteit labelen.
- Je coöperatie “wordt vermoed” te voldoen aan het Wetboek van vennootschappen en verenigingen en dus een “echte” coöperatie te zijn.
Wat moeten we doen om erkend te worden?
Om erkend te worden, moet je in de statuten van je vennootschap een aantal artikels opnemen over de voornaamste principes van coöperatief ondernemen:
- Het lidmaatschap van de coöperatieve vennootschap is vrijwillig. Vennoten mogen niet gediscrimineerd worden.
- De democratische gedachte wordt gerespecteerd op de algemene vergadering (gelijk stemrecht of een zekere beperking van het stemrecht voor grote aandeelhouders), de bestuurders en commissarissen worden door de algemene vergadering van de vennoten benoemd.
- Beperking van de uitkering van dividenden tot 6 %, omdat de strategische keuzes van de onderneming niet gemaakt worden in functie van de financiële belangen van de aandeelhouders.
- Het mandaat van bestuurders en controlerende vennoten is in principe niet bezoldigd. Afwijkingen zijn mogelijk mits goedkeuring door de algemene vergadering.
- De vennootschap heeft als doel in de behoeften van haar vennoten te voorzien.
- Een gedeelte van de jaarlijkse inkomsten wordt voorbehouden voor informatieverstrekking over de coöperatieve principes.
- Een jaarverslag opstellen over de toepassing van deze erkenningsvoorwaarden.