In 2022 wordt het Vlaams ondersteuningsdecreet m.b.t. ondernemerschap op het vlak van sociale economie en de stimulering van het maatschappelijk verantwoord ondernemen herzien. Dit decreet uit 2012 voorziet o.a. in financiële middelen voor adviesverlening aan startende en bestaande coöperaties. Vooral tijdens de vorige legislatuur werd dit decreet ten aanzien van coöperaties haast volledig uitgehold. Vanuit de Europese Commissie kregen de coöperaties in december 2021 alvast een forse steun in de rug via de bekendmaking van haar actieplan voor stimulering van de sociale economie.
Niet alleen werd bevestigd dat coöperaties conceptueel deel uitmaken van sociale economie; ook bevat het rapport tal van aanbevelingen die de lidstaten ertoe zou moeten aanzetten om een beleid ten gunste van coöperaties te ontwikkelen.
De doelstellingen van het actieplan voor de sociale economie zijn:
- Het juiste kader scheppen om deze te laten groeien
- De ontwikkeling ervan ondersteunen
- Een sociale en economische transformatie stimuleren
Het juiste kader scheppen om de sociale economie te laten bloeien
Het grensoverschrijdend karakter van de sociale economie en het feit dat verschillende entiteiten hieronder vallen maken het voor overheidsinstanties niet eenvoudig om de juiste juridische en beleidskaders te ontwikkelen. Overheidsinstanties moeten rekening houden met de verschillende rechtsvormen binnen de sociale economie: coöperatieven, stichtingen, verenigingen en andere sociale ondernemingen hebben verschillende doelstellingen met specifieke hindernissen. Weinig landen hebben bovendien een specifiek kader voor sociale ondernemingen ontwikkeld.
De Europese Commissie zal erop toezien dat:
- er een verbetering is van de richtsnoeren om staatssteun te bekomen en hierover workshops organiseren;
- er richtsnoeren komen mbt. fiscaliteit voor entiteiten in de sociale economie;
- de toegang tot aanbestedingen gemakkelijker wordt voor sociale bedrijven om zich zo te kunnen ontwikkelen en te groeien;
- ‘best practices’ over staatssteun, fiscaliteit, sociale investeringen, certificeringsystemen in kaart worden gebracht.
Mogelijkheden voor starters en groeiers in de sociale economie
Veel bedrijven in de sociale economie hebben een sterke ondernemingsdimensie en dragen aanzienlijk bij tot duurzame groei en banen. Omgekeerd komen steeds meer bedrijven dichter in de buurt bij de doelstellingen van de sociale economie. Dit alles creëert nieuwe mogelijkheden tot samenwerking en kruisbestuiving alsook toegang tot nieuwe markten.
De Europese Commissie zal de ontwikkeling van representatieve netwerken voor de sociale economie ondersteunen, in die landen waar deze nog onvoldoende ontwikkeld zijn. Daarnaast roept de Europese Commissie op om reguliere incubatoren aan te moedigen hun steun aan entiteiten binnen de sociale economie uit te breiden cfr. het proefproject ‘Better Incubator’.
Meer bewustwording creëren voor het bedrijfsmodel van de sociale economie zou de aantrekkelijkheid van ondernemerschap kunnen vergroten en helpen bij de integratie van personen met een beperking of migratieachtergrond. Ook jongeren tonen een sterke interesse in duurzame ontwikkeling en hierdoor zou de sociale economie voor hen interessant kunnen zijn. Meer aandacht voor bedrijfsmodellen van de sociale economie, inclusief coöperaties zou standaard deel moeten uitmaken van bedrijfscursussen.
Een sociale en economische transformatie stimuleren
Op dit vlak kan de Europese Commissie bepaalde transformaties ondersteunen en faciliteren:
- Het ontstaan van nieuwe digitale bedrijfsmodellen in de coöperatieve en platformeconomie.
- De Europese Commissie roept overheden op om samen met de sociale economie strategieën in het kader van de groene en digitale transitie te ontwikkelen en financiering mogelijk te maken.
- De Europese Commissie kan samenwerken met steden om groene burgerschapsacties uit te werken.
- Sociale innovatie stimuleren die nieuwe manieren onderzoekt om goederen te produceren, diensten te organiseren die beantwoorden aan een maatschappelijke of sociale behoefte.
Wil u meer weten over het Sociaaleconomisch actieplan van de Europese Commissie, dan kan u dit hier vinden.
