In de beroering rond het Eandis-dossier gaan steeds meer stemmen op voor burgerparticipatie. Pleidooien houden is echter niet hetzelfde als eerlijke kansen geven, stelt Peter Bosmans van Febecoop. Aan financiële mogelijkheden bij de Vlamingen of aan coöperatief professionalisme ontbreekt het nochtans niet.
Dit opiniestuk verscheen op 29 september in De Tijd.
In het debat over de financiering van Eandis werden warme pleidooien gehoord voor de oprichting van een burgercoöperatie. Uitgangspunt: energie is een basisbehoefte. Samen met haar distributienetwerk hoort energie duurzaam verankerd te worden in de schoot van de samenleving. Als lokale overheden daarin omwille van budgettaire redenen te kort schieten, dan moeten ze in eerste plaats denken aan formules waarbij de gebruikers als mede-eigenaars betrokken worden. En daarbij is de coöperatieve vennootschap de aangewezen structuur.
Binnen de aanbestedingsprocedure kreeg de coöperatieve formule echter nog geen enkele kans. Geen wonder dat de coöperatieve spelers hun tijd en middelen tot dusver niet investeerden in het opbouwen van een dossier dat de burgercoöperatie naar voren schuift als een valabel alternatief voor de Chinese cashcow.
Zijn we heel zeker dat de burger/gebruiker geen paar honderd euro wil bijdragen om mede-eigenaar van zijn energienetwerk te worden? Wetende dat een gemiddelde Vlaming over zo’n 90.000 euro aan financieel vermogen beschikt, dat nu grotendeels verkommert op een spaarrekening. En dat Eandis aan State Grid een rente van 4 % garandeert en bovendien 1 % van de inbreng teruggeeft. Een serieuze marktstudie kan uitwijzen of de Vlamingen even goed kunnen rekenen.
Hoe zouden de vertegenwoordigers van een burgercoöperatie omgaan met de drie zitjes in de raad van bestuur die de Chinezen nu zullen bezetten? Gelet op de ervaring die al jarenlang opgebouwd werd in de sector van hernieuwbare energie moet het toch mogelijk zijn om drie sterke bestuurdersprofielen te vinden die de competenties van de huidige raad van bestuur, bestaande uit lokale politici, aanvullen en zelfs versterken?
Meer nog: vanuit de coöperatieve wereld zijn we ook wanneer het gaat over bestuurders van een energienetwerk, voorstander van het ‘fit en proper-principe’ dat vandaag voor financiële instellingen een evidentie is. Waarom zouden ook bestuurders van een energienetwerk niet permanent moeten beschikken over de voor hun functie vereiste deskundigheid en professionele betrouwbaarheid?
Ook de Staatsveiligheid kunnen we geruststellen: vertegenwoordigers van burgercoöperaties zijn absoluut niet geïnteresseerd in de militaire toepassingen van Eandis. Een betaalbare energiefactuur voor de consument is ons hoogste streefdoel.
Kortom, als we een faire kans krijgen, is de coöperatieve sector kandidaat om een onderbouwd dossier uit te werken.
Auteur: Peter Bosmans, directeur Febecoop
Febecoop promoot en verdedigt het coöperatieve model en adviseert coöperaties.
photo credit: Tony Webster Scattered Light at Northern Spark via photopin (license)
