Coöperaties doen aan een andere vorm van economie. Maar ze slagen er meestal niet om de economie te veranderen. Dat het evenwel geen utopie is om sectorale spelregels op coöperatieve leest te smeden en de economie dus wel grondig bij te sturen, bewees REScoop.eu.
Oprichting van REScoop.eu in 2011
Noem het gerust visionairen die beseften dat ze geen heil moesten verwachten van Vlaamse of federale overheden voor een regelgevend kader dat de burger een centrale plaats in een duurzaam en democratisch georganiseerd energiesysteem zou geven. Neen, hiervoor moesten de burger-energiecoöperaties uit de verschillende lidstaten samen op de grote Europese scène gaan opereren. Daarom werd in 2011 de Europese koepel REScoop.eu opgericht.
EU introduceert concept “energiegemeenschappen” in de energiewetgeving
Geen dag te vroeg. Want dat was de periode dat de Europese Unie zich in aanloop van de klimaatakkoorden van Parijs (2015) het hoofd brak, hoe ze haar burgers kon betrekken om een onafhankelijke interne energiemarkt te vestigen die de energiebevoorrading verzekert en rekening houdt met behoud en verbetering van het leefmilieu en het bereiken van de klimaatdoelstellingen, in het bijzonder klimaatneutraliteit tegen 2050. Want zo veel was zeker: zonder actieve en massale medewerking van de burgers zou het er nooit van komen…
Had REScoop.eu voor de weifelende Eurocraten toevallig toch geen direct toepasbaar model in de lade liggen, zeker! En dan nog één dat in de praktijk in de verschillende lidstaten de afgelopen jaren bijzonder succesvol bleek te zijn. Namelijk dat van de burgercoöperaties!
En zo kwam het dus dat de EU het concept ‘”energiegemeenschappen” naar grotendeels beeld en gelijkenis van de burgercoöperaties in de energiewetgeving introduceerde. Via dergelijke energiegemeenschappen kunnen burgers, lokale overheden en kleine ondernemingen al dan niet samen energie opwekken, delen en verkopen.
Energiegemeenschappen zetten zo burgers mee aan het stuur van de energietransitie. Was die burger vroeger nog een passieve stroomafnemer die de grillen en graaizucht van een groot, gecentraliseerd energiebedrijf moest ondergaan, dan wordt hij zélf producent, of neemt hij stroom af van de buren. Zoals je hier kan zien.
Burger wordt zelf energieproducent en doet aan energiedelen
Energiedelen opent zo een enorme hoeveelheid onbenutte dakoppervlakte om hernieuwbare energie te produceren. Scholen kunnen de stroom die ze opwekken maar zelf niet verbruiken, tijdens weekends en vakanties bijvoorbeeld, verkopen aan ouders en omwonenden. Jeugdbewegingen kunnen hun opgewekte stroom delen met de buurt. De plaatselijke boer kan zijn inkomsten diversifiëren door ook lokale zonnestroom aan te bieden. Niet alleen worden onze daken zo makkelijker en beter benut voor hernieuwbare energie, veel meer burgers krijgen ook toegang tot goedkopere, hernieuwbare energie.
Het zijn niet enkel de bezitters van zonnepanelen die er hun voordeel mee doen, ook gezinnen zonder geschikt dak of met weinig financiële slagruimte kunnen zo van goedkopere zonnestroom profiteren.
Via een energiegemeenschap wordt het mogelijk om opgewekte stroom of warmte binnen een gemeenschap te verkopen, delen of ruilen.
Maar ook gezinnen zonder zonnepanelen profiteren. De aangeboden stroom kost minder dan wat een gewone energieleverancier zou vragen. Energiegemeenschappen kunnen zo ook een handige bondgenoot zijn in de strijd tegen energiearmoede. Steden en gemeenten kunnen dankzij panelen op het dak van hun cultuurcentrum, bibliotheek, sporthal of school goedkope stroom leveren aan kwetsbare gezinnen in de buurt. Maar burgers in energiegemeenschappen doen nog meer: ze helpen het stroomnet op piekmomenten te stabiliseren. Dat doen ze door flexibel om te gaan met hun energieverbruik. Dat is nodig, zeker nu er steeds meer elektrische voertuigen en warmtepompen komen. Bovendien kunnen ze samen ook energie besparen door die efficiënt te gebruiken en slim aan te sturen.
Of hoe Europa vroeg of laat ook in jouw huiskamer zal opduiken en je je daar volstrekt geen zorgen hoeft over te maken.
Ondertussen mag REScoop.eu nog tal van andere pluimen op haar hoed steken. Meer info vind je hier.
